Εκτός ατζέντας καταγγελίας φαίνεται βάσει πρόσφατης έρευνας πως παραμένουν τα 9 στα 10 εγκλήματα μίσους και επιθέσεις στην ΕΕ. Κύρια αιτία της έρευνας προκύπτει να είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα θύματα να τα καταγγέλλουν, με αυτό στην κορυφή να είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στις αστυνομικές αρχές, σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
Τα ευρήματα της έκθεσης με τίτλο «Ενθάρρυνση της αναφοράς εγκλημάτων μίσους: Ο ρόλος των αρχών επιβολής του νόμου και άλλων αρχών» που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2022, υποδηλώνουν ότι εκατομμύρια άνθρωποι στα κράτη μέλη της ΕΕ, βιώνουν βία και παρενόχληση με κίνητρο μίσους.
Η έκθεση 81 σελίδων διαπίστωσε ότι ειδικά η πανδημία του COVID-19 είχε επιδεινώσει τον υπάρχοντα ρατσισμό, την ξενοφοβία και τη σχετική μισαλλοδοξία και προκάλεσε έξαρση ρατσιστικών και ξενοφοβικών περιστατικών εναντίον ατόμων (κατ’ αντιληπτή) ασιατικής καταγωγής, Ρομά και μεταναστών.
Μία κίτρινη σφυρίχτρα γίνεται σύμβολο ενάντια στο ΑντιΑσιατικό μίσος.
«Οι χώρες της ΕΕ έχουν καθήκον να εξασφαλίσουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη για όλους. Όμως πάρα πολλά θύματα εγκλημάτων μίσους δεν αναφέρουν ότι δέχθηκαν επίθεση και πάρα πολλές χώρες δεν καταγράφουν σωστά τα εγκλήματα μίσους», δήλωσε ο διευθυντής του FRA Michael O’Flaherty.
«Αυτό πρέπει να αλλάξει. Οι χώρες θα πρέπει να απλοποιήσουν την αναφορά και να βελτιώσουν την καταγραφή, τη διερεύνηση και την τιμωρία των εγκλημάτων μίσους για να προασπίσουν πλήρως τα δικαιώματα των θυμάτων», πρόσθεσε.
Η σημασία της προστασίας προσωπικών δεδομένων | Το κλειδί, η ανωνυμία
Μεταξύ των συστάσεων του, ο FRA προτρέπει τις χώρες της ΕΕ να διευκολύνουν την αναφορά εγκλημάτων μίσους «επιτρέποντας την αναφορά τρίτων ή ανώνυμων».
Αναφέρει επίσης ότι οι χώρες της ΕΕ «πρέπει να παρέχουν πρακτική καθοδήγηση και εκπαίδευση στην αστυνομία, να ιδρύουν εξειδικευμένες μονάδες εγκλημάτων μίσους και να διασφαλίζουν δομημένη συνεργασία μεταξύ αρχών επιβολής του νόμου, οργανώσεων υποστήριξης θυμάτων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και φορέων ισότητας».
Η έκθεση σημειώνει ότι μεταξύ των μαύρων, όσοι είναι μουσουλμάνοι αντιμετωπίζουν ελαφρώς συχνότερη ρατσιστική παρενόχληση από τους μη μουσουλμάνους (24% έναντι 20%), ενώ οι μειονοτικές ομάδες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να υποστούν παρενόχληση ή βία, σύμφωνα με τη μελέτη.
Από τους 8.709 ερωτηθέντες που έδωσαν λεπτομέρειες για το πιο πρόσφατο περιστατικό με κίνητρα μεροληψίας που είχαν βιώσει –και από τους 708 που ανέφεραν το περιστατικό– μόνο οι 13 επικοινώνησαν με έναν εθνικό φορέα ισότητας, έναν οργανισμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή με Διαμεσολαβητή.
Εν τω μεταξύ, ακόμη και από τις περιπτώσεις που αναφέρθηκαν, μόνο το 36% καταγγέλθηκε στην αστυνομία.
Η πλειονότητα των θυμάτων Εβραίων και Ρομά δεν ανέφερε το περιστατικό στην αστυνομία ή σε οποιαδήποτε άλλη οργάνωση, επειδή δεν ήταν πεπεισμένοι ότι η αναφορά θα άλλαζε κάτι. Άλλοι είπαν ότι η διαδικασία υποβολής εκθέσεων ήταν υπερβολικά γραφειοκρατική και χρονοβόρα.
Το 9% όλων των ερωτηθέντων είχε βιώσει σωματική βία τα πέντε χρόνια πριν από την έρευνα, αλλά το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 22% μεταξύ εκείνων που προέρχονται από μια εθνική μειονότητα και στο 19% για εκείνους που αυτοπροσδιορίζονται ως λεσβίες, ομοφυλόφιλοι ή αμφιφυλόφιλοι. Το 17% των ατόμων με αναπηρία ή πρόβλημα υγείας είχαν βιώσει βία.
Ευρωπαϊκό τελεσίγραφο στην Ελλάδα για ποινικοποίηση ρητορικής μίσους
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με επικεφαλής την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει δεσμευτεί να ενισχύσει τις πολιτικές της για την καταπολέμηση του ρατσισμού και άλλων μορφών διακρίσεων, αποκαλύπτοντας πέρυσι ένα σχέδιο δράσης κατά του ρατσισμού της ΕΕ 2020-2025, καθώς και μεμονωμένα σχέδια στρατηγικής για τα δικαιώματα των θυμάτων, το φύλο. ισότητα, ισότητα Ρομά και LGBTQI.
Ωστόσο, η γενική έλλειψη συλλογής δεδομένων σε μεγάλο μέρος της ΕΕ και η αδυναμία των εθνικών οργανισμών ισότητας σε πολλές χώρες της ΕΕ έχουν οδηγήσει σε άνισα επίπεδα αναφοράς.
Το χαμηλό επίπεδο αναφοράς εγκλημάτων μίσους σημαίνει «συσκότιση της πραγματικής έκτασης του προβλήματος και της επείγουσας ανάγκης για δράση. Τα θύματα που δεν καταγγέλλουν τέτοια εγκλήματα δεν θα λάβουν ούτε επανόρθωση ούτε την απαραίτητη υποστήριξη», αναφέρεται στην έκθεση.
